Flaga Polski.

Flaga Polski.

Flaga Polski (Flaga Państwowa Rzeczypospolitej Polskiej) – jeden z symboli państwowych Polski.

Według ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych^[5]jest nią prostokątny płat tkaniny o barwach Rzeczypospolitej Polskiej i proporcji 5:8, umieszczony na maszcie. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy, za flagę Polski uważany jest także wariant z godłem Polski, umieszczonym pośrodku białego pasa.

Flaga Polski Flaga Rzeczypospolitej Polskiej
Flaga narodowa
Informacje
W użyciu	Flaga narodowa
Proporcje	5:8[1][2]
Wprowadzona	1 sierpnia 1919[1][2]
Opis flagi	Flaga złożona z dwóch poziomych pasów: białego oraz czerwonego[1][2]
Warianty
Bandera cywilna i państwowa RP[a]
W użyciu	bandera cywilna i państwowa
Proporcje	5:8
Wprowadzona	7 grudnia 1955[3]
Bandera wojenna RP[a]
W użyciu	bandera wojenna
Proporcje	1:2,1[4]
Wprowadzona	19 lutego 1993[4]
Proporzec Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
W użyciu	proponowany proporzec prezydenta
Proporcje	3:5

Barwy Rzeczypospolitej Polskiej stanowią składniki flagi państwowej Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa stanowi, że barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony, ułożone w dwóch poziomych, równoległych pasach tej samej szerokości, z których górny jest koloru białego, a dolny koloru czerwonego.

Od 2004 roku 2 maja jest w Polsce oficjalnie obchodzony jako Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.

Znaczenie heraldyczne barw polskiej flagi

Flaga Rzeczypospolitej Polskiej na wietrze

Barwy flagi złożone z dwóch poziomych pasów: białego oraz czerwonego są odwzorowaniem kolorystyki godła państwowego, który stanowi orzeł biały na czerwonym polu. Zgodnie z zasadami heraldyki pas górny reprezentuje białego orła, a dolny czerwone pole tarczy herbowej. Kolory te według symboliki używanej w heraldyce mają następujące znaczenie:

• Koloru białego używa się w heraldyce jako reprezentację srebra. Oznacza on także wodę, a w zakresie wartości duchowych czystość i niepokalanie.
• Kolor czerwony jest symbolem ognia i krwi, a z cnót oznacza odwagę i waleczność.

  Historia

  Pierwotnie polską barwą narodową był karmazyn, stanowiący symbol dostojeństwa i bogactwa, a zarazem uważany za najszlachetniejszy z kolorów. Z uwagi na cenę barwnika – koszeniliuzyskiwanej z larw czerwca polskiego, mało kto mógł sobie na niego pozwolić, dlatego też był on wykorzystywany jedynie przez najbogatszą szlachtę i dostojników państwowych. Na pierwszych flagach i sztandarach reprezentujących Królestwo Polskie widniał biały orzeł w koronie na czerwonym tle. Jan Długosz opisując przygotowania do bitwy pod Grunwaldem pisze o „chorągwi wielkiej, na której wyszyty był misternie orzeł biały z rozciągnionemi skrzydły, dziobem rozwartym i z koroną na głowie, jako herb i godło całego Królestwa Polskiego”^[1].
  Barwami królewskimi Rzeczypospolitej Obojga Narodów był sztandar złożony z trzech pasów: dwóch czerwonych umieszczonych w dole i na górze oraz oddzielającym go pasie białym, na których umieszczano zwykle czterodzielny Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów o czerwonym tle zawierający dwa pola przedstawiające białego Orła w koronie, czyli symbol Korony i dwa z wizerunkiem Pogoni – herbu Litwy. Na tarczy sercowej znajdował się najczęściej herb rodowy aktualnie panującego monarchy.
  W okresie przedrozbiorowym silna była także tradycja uznająca za barwy narodowe trzy kolory: biały, karmazynowy i granatowy. Tradycja barw karmazynowej i granatowej wywodzi się od strojów żołnierzy kawalerii, w których to formacjach służyli w większości szlachcice (tzw. wojska narodowego autoramentu). Chociaż już w XVI wieku próbowano unifikować stroje poszczególnych oddziałów, jezdni w Polsce aż do XVIII wieku nie nosili mundurów. W początkach XVIII wieku jednolite stroje pojawiły się w pierwszych oddziałach prywatnych, a w połowie wieku w oddziałach królewskich. W roku 1746 hetman wielki litewski Michał Kazimierz Radziwiłł wprowadził regulaminowy ubiór dla wszystkich husarzy i pancernych litewskich. Husaria nosić miała kontusze koloru karmazynowego i żupany granatowego, a pancerni kontusze koloru granatowego i żupany koloru karmazynowego. Wkrótce potem żołnierze koronni zaczęli z własnej inicjatywy nosić mundury, które dodawały im prestiżu wśród obywateli i ułatwiały rozpoznanie w tłumie. Usankcjonowaniem zwyczaju noszenia munduru w wojsku koronnym (husarii) był uniwersał hetmana Jana Klemensa Branickiego z 1763 roku. Pochodzenie bieli jako jednego z kolorów narodowych pochodzi zaś od kopii i proporców jazdy, które zdobiono chorągiewkami czerwono-białymi lub karmazynowo-granatowymi. W roku 1775 powstała Kawaleria Narodowa, której mundury określono na granatowo-karmazynowo-białe. Po upadku państwa tradycja kolorystyczna nie zanikła. W 1807 roku sformowano pierwszy pułk lekkokonny dla gwardii Napoleona Bonaparte i utrzymano w nim mundury w barwach narodowych. Trójkolorowe kokardy pojawiły się także w pierwszych dniach powstania listopadowego^[7].
  Barwy biała i czerwona zostały uznane za narodowe po raz pierwszy 3 maja 1792. Podczas obchodów pierwszej rocznicy uchwalenia Ustawy Rządowej damy wystąpiły wówczas w białych sukniach przepasanych czerwoną wstęgą, a panowie nałożyli na siebie szarfy biało-czerwone. Nawiązano tą manifestacją do heraldyki Królestwa Polskiego – białego orła na czerwonej tarczy herbowej^[1].
  Po raz pierwszy polskie barwy zostały uregulowane w uchwale Sejmu Królestwa Polskiego z 7 lutego 1831 na wniosek posła Walentego Zwierkowskiego, wiceprezesa Towarzystwa Patriotycznego, jako propozycja kompromisowa pomiędzy barwą białą – nadaną przez Augusta II Mocnego i proponowaną przez konserwatystów i trójbarwną – biało-czerwono-szafirową – barwami konfederacji barskiej proponowanymi przez Towarzystwo Patriotyczne:

  Izba Senatorska i Izba Poselska po wysłuchaniu Wniosków Komisji Sejmowych, zważywszy potrzebę nadania jednostajnej oznaki, pod którą winni się łączyć Polacy, postanowiły i stanowią:

  Artykuł 1.

  Kokardę Narodową stanowić będą kolory herbu Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, to jest kolor biały z czerwonym.

  Artykuł 2.

  Wszyscy Polacy, a mianowicie Wojsko Polskie te kolory nosić mają w miejscu gdzie takowe oznaki dotąd noszonymi były.

  Przyjęto na posiedzeniu Izby Poselskiej dnia 7 lutego 1831 roku.

  Po odzyskaniu niepodległości barwy i kształt flagi uchwalił Sejm Ustawodawczy odrodzonej Polski 1 sierpnia 1919. W ustawie podano: „Za barwy Rzeczypospolitej Polskiej uznaje się kolor biały i czerwony w podłużnych pasach równoległych, z których górny – biały, dolny zaś – czerwony.” Dwa lata później Ministerstwo Spraw Wojskowych wydało broszurę, w której sprecyzowano odcień czerwieni definiując ją jako karmazyn, ale w 1927 odcień koloru czerwonego został zmieniony na cynober, ten sam kolor został użyty w definicji flagi w ustawie z 1955^[8].
  Kolory flagi zostały ponownie zmienione ustawą z 31 stycznia 1980, ustawę opracował zespół ekspertów w skład którego wchodzili Szymon Kobyliński, Maria Szypowska, Kazimierz Sikorski oraz Nikodem Sobczak.
  • 

    Sebastian Sobieski – chorąży wielki koronny, podczas ceremonii w Krakowie w 1605
   
  • 

    Towarzysz 1 Wielkopolskiej Brygady Kawalerii Narodowej, mundur granatowo-biało-karmazynowy według ordynansu z 1790
   
  • 

    Uchwała o kokardzie narodowej podjęta przez Sejm powstańczy 7 lutego 1831 roku
   
  • 

    Flaga Polski przed polskim pawilonem na Wystawie Światowej w Nowym Jorku w 1939 roku

  Flagi historyczne[edytuj | edytuj kod]

  • 

    Chorągiew Zjednoczonego Królestwa Polskiego a później Korony Królestwa Polskiego.
   
  • 

    Chorągiew Rzeczypospolitej Obojga Narodów bez uwzględnienia herbu królewskiego.
   
  • 

    Chorągiew Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1587–1668 w okresie panowania dynastii Wazów.
   
  • 

    Chorągiew Rzeczypospolitej Obojga Narodów połączonej unią personalną z Elektoratem Saksonii używana w latach 1697–1706 i 1709-1763.
  • 

    Chorągiew Rzeczypospolitej Obojga Narodów za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego.
   
  • 

    Flaga Księstwa Warszawskiego w latach 1807–1815.
   
  • 

    Bandera rufowa wiślanej wojennej flotylli rzecznej Królestwa Polskiego.
   
  • 

    Flaga cara rosyjskiego jako króla Królestwa Kongresowego w latach 1815–1830. Twór państwowy nie posiadał oficjalnie przyjętej flagi.
  • 

    Flaga Wielkiego Księstwa Poznańskiego w latach 1815–1848.
   
  • 

    Flaga używana przez powstańców styczniowych w latach 1863–1864.
   
  • 

    Flaga II Rzeczypospolitej stosowana w latach 1919–1928.
   
  • 

    Flaga II Rzeczypospolitej w latach 1928–1939.
  • 

    Flaga II Rzeczypospolitej z herbem państwowym w latach 1919–1930.
   
  • 

    Flaga II Rzeczypospolitej z herbem państwowym w latach 1927–1939 oraz używana przez rząd RP na uchodźstwie.
   
  • 

    Flaga Polskiego Państwa Podziemnego.
   
  • 

    Flaga Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1945–1980.
  • 

    Flaga Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z herbem państwowym w latach 1955–1980.
   
  • 

    Flaga PRL-u w latach 1980–1989 i III Rzeczypospolitej Polskiej od 1990.
   
  • 

    Flaga PRL-u z herbem państwowym w latach 1980–1989 i III Rzeczypospolitej Polskiej w 1990.
   
  • 

    Flaga Polski z herbem narodowym używana od 1990 roku.

  Konstrukcja, wymiary i barwy[edytuj | edytuj kod]

  Obowiązująca flaga Rzeczypospolitej Polskiej jest prostokątem o proporcjach 5:8 podzielonym na dwa poziome pasy: biały (u góry) i czerwony. Dopuszcza się także wieszanie flagi w formie pionowej wstęgi: wówczas barwa biała powinna znajdować się po lewej stronie (widok z przodu).
  • 

    Wymiary flagi Polski.
   
  • 

    Wzór flagi państwowej Polski ogłoszony w Dzienniku Ustaw RP.
  • 

    Wzór flagi państwowej Polski ogłoszony w Dzienniku Ustaw RP – wariant dla flagi w postaci wydłużonej wstęgi, w tym też wstęgi powieszonej pionowo.